International Financial Reporting Standarts (IFRS), Türkçe’ye Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) olarak yerleşmiş bir kelimedir. Kısaca farklı farklı ülkelerden şirketlerin finansal raporlarını birbirleriyle karşılaştırabilmelerine yarayan bir standartlar çeşididir.

UFRS’in en önemli yararı, farklı ülkelere yatırım yapmış olan şirketlerin yatırımlarını takip ederek finansal raporlarını inceleyebilmesini sağlamasıdır. UFRS’nin bir diğer önemli niteliği ise, tek bir standart üzerinden ya da diğer bir deyişle tek bir dil üzerinden yorumlanabiliyor oluşudur. Bunu biraz açmak gerekirse, bir yatırımcı için şirketlerin UFRS ile hazırlanmış raporlarını okumak oldukça kolaydır. Şirketin hangi ülkede bulunduğunun hiçbir önemi yoktur. Ayrıca yatırımcı ülke farkı bulunmadan istediği şirkete yatırım yapabilme imkanına sahiptir.

UFRS, 2005 yılında Avrupa Birliği üye ülkeleri şirketleri için bir zorunlu hale getirilmiştir. UFRS standartlarını kullanan şirketlerin raporları, bu standartları bilenler tarafından çok net ve açık bir şekilde ulaşılabilmektedir.

IFRS Ne İşe Yarar?

UFRS standartlarının en temel hedefi yatırımcı ilişkilerini daha iyi hale getirmektir. Birçok farklı ülke aynı anda aynı standartlar sayesinde finansal rapor ve tablo oluşturduğunda, yabancı yatırımlar bu rapor ve tabloları kolaylıkla anlayabilmektedir. UFRS raporlama örnekleri dünyanın her yerinden gelen yatırımcılar açısından kolayca anlaşılabilir ve yorumlanabilir bir düzeyde bulunmaktadır. Günümüzde 150’den fazla ülke tarafından kabul görmüş olan UFRS standartları yatırımcıların yatırım yapmak istedikleri ülkenin dilini bilmeden de raporları analiz ederek aksiyon alabilmelerini yarayan bir standarttır. UFRS standartları avantajları sayesinde günümüzde her çeşit rapor ve tabloda sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. UFRS standartları dışında oluşturulmuş tablo ve raporların analiz edilebilmesi, yorumlanabilmesi için çeviri ve uyarlama süreçlerinden geçmesi istenir.

UFRS Standartları Nelerdir?

Günümüzde kabul gören UFRS standartları şunlardır:
● IFRS 1 Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Kez Uygulanması
● IFRS 2 Paylaşıma Dayalı Ödeme
● IFRS 3 İşletme Kombinasyonları
● IFRS 5 Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler
● IFRS 6 Maden Kaynaklarının Araştırılması ve Değerlendirilmesi
● IFRS 7 Finansal Enstrümanlar: Açıklamalar
● IFRS 8 Çalışma Bölümleri
● IFRS 9 Finansal Enstrümanlar
● IFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar
● IFRS 11 Ortak Düzenlemeler
● IFRS 12 Diğer Kuruluşlardaki Payların Açıklanması
● IFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü
● IFRS 14 Düzenleyici Erteleme Hesapları
● IFRS 15 Müşterilerle Yapılan Sözleşmelerden Elde Edilen Gelir
● IFRS 16 Kiralamalar
● IFRS 17 Sigorta Sözleşmeleri

IFRS Raporlarının İçeriğinde Hangi Bilgiler Yer Alır?

IFRS raporlarının içeriğinde bulunan bilgiler şunlardır:
● Kapsamlı gelir tablosu
● Finansal tabloların açıklamaları
● Dağıtılmamış kârlar tablosu olarak da bilinen özkaynak değişim tablosu
● Şirketin finansal durumuna dair tablo
● Nakit akışı tablosu

UFRS (IFRS) Hangi Ülkelerde Kullanılır?

Dünya genelinde 150’den fazla ülkede kabul gören UFRS, özellikle Avrupa Birliği ülkeleri tarafından sıklıkla kullanılır. Ancak ABD’de genel olarak ABD’nin kendi mali rapor sistemi olan US GAAP kullanılmaktadır. Tıpkı ABD gibi, Kanada ve İngiltere de kendilerine has raporlama standartları seçip bu standartları kullanmaya devam etmektedir.

Türkiye’de, Sermaye Piyasası Kurulu ve BDDK tarafından Türkiye Muhasebe Standartları yürürlüğe geçmiştir. Bu standartlar UFRS ile önemli ölçüde uyumlu ve benzer yapıdadır. Bu yüzden ülkemizdeki şirketlerin finansal raporlamaları, UFRS hakkında bilgiye sahip olan yatırımcılar tarafından rahatlıkla anlaşılabilmektedir.

Günümüzde global piyasalar çok daha fazla ulaşılabilir bir hale geçmiştir. Ayrıca bu duruma oranla rekabet, eskisine göre çok daha yoğun şekilde yaşanmaktadır. Bu da muhasebe ve finansal raporlar konularında standartlaşmayı beraberinde getirmektedir. IFRS veya Türkçe kısaltmasıyla UFRS, hem şirket yöneticilerine hem de yatırımcılara büyük oranda rahatlık ve kolaylık sağlamaktadır.

UFRS Hangi Amaçla Oluşturulmuştur?

URFS açılımı olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’nın oluşturulma hedefi, yatırımcılar, finansal tablo kullanıcıları ve halka açık şirketlerin, mali tablolarını birbiriyle ve kendi işletmelerinin finansal durumuyla uluslararası düzeyde karşılaştırabilmesini daha kolay hale getirmektir. Bu özelliği sayesinde performans ölçme olanağı da sunan UFRS, dünya genelinde kabul gören ve düzenli şekilde uygulanan bir sistemdir.

UFRS Neden Önemlidir?

UFRS açılımı olan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları, küresel finans piyasalarında ve bu piyasalarda hisselerini listelemiş olan şirketlerde güveni ve şeffaflığı teşvik eder ve bunu destekler. Bu standartların bulunmadığı durumda, yatırımcılar şirketler tarafından kendilerine sunulan finansal tablolara ve diğer bilgilere inanmakta daha isteksiz hale gelmektedir. Bu güven eksikliği, daha az işlem ve çok sağlam bulunmayan bir ekonomiye yol açabilmektedir.

UFRS aynı şekilde, bir şirket ile diğeri arasında karşılaştırmalar yapmayı, böylece bir şirketin performansının temel analizini yaparak yatırımcıların şirketleri analiz etmesine olanak sağlar.

UFRS (IFRS) Kimler Kullanabilir?

Şirket finansal durum tablosu, Kapsamlı gelir tablosu, Nakit akış tablosu, Özkaynak değişim tablosu (Dağıtılmamış karlar tablosu), Finansal tablo açıklamaları ve ayrıca bu raporlarla birlikte, işletmeler muhasebe politikalarının özetini de sunmak zorundadırlar. Son döneme ait rapor, bir önceki döneme ait raporla birlikte sağlanır ve bu sayede kar ve zararda bulunan değişiklikler gözlenebilir.

UFRS Denetimi Nedir?

UFRS denetimi bu konuda yetkili firmaların başka bir oluşumun tuttuğu raporların UFRS standartlarına uygunluğunu çerçevesinde denetlemesidir. Günümüzde UFRS denetimi yapan birçok firma karşımıza çıkmaktadır. Her ölçekten oluşumlar finansal tablolarının UFRS standartlarına uygun olduğunu tespit etmek için UFRS denetim firmaları ile işbirliği yaparak çalışır.

UFRS’nin Faydaları Nelerdir?

Ulusal Finansal Raporlama Standartlarının sağladığı birçok fayda bulunmaktadır. Bunlardan bazıları;
• Şirketler global çapta kurallar ve standartları belirten UFRS’yi benimsenirse küresel anlamda varolma yoluna girebilir.
• UFRS aynı dil kullanılan finansal tabloların daha anlaşılabilir ve güvenilir olmasını sağlar.
• UFRS yorum içermez. Raporlar oldukça sade, tarafsız ve doğru bilgilerden oluşur.
• UFRS şirketlere şeffaflık ve karşılaştırılabilirlik özelliği kazandırır.

yüksek enflasyon ortamlarında finansal raporlama ve hesaplama yöntemlerinin, enflasyonun etkilerini göz önünde bulunduracak şekilde yeniden düzenlenmesi işlemidir. Normal muhasebe yöntemleri, enflasyonun parasal değerler üzerindeki etkilerini hesaba katmaz, bu nedenle enflasyon muhasebesi, özellikle yüksek enflasyon ortamlarında daha doğru finansal tablolar elde etmeyi amaçlar.

Enflasyon Muhasebesinin Temel Amacı

Enflasyon muhasebesinin temel amacı, yüksek enflasyon ortamlarında işletmelerin mali tablolarındaki enflasyon etkilerini düzeltmek ve enflasyonun şirketlerin finansal durumunu yanlış bir şekilde yansıtmaması için düzenlemeler yapmaktır. Bu sayede, işletmelerin gerçek mali durumu ve performansı daha doğru bir şekilde gösterilebilir.

Enflasyon Muhasebesinin Gerekliliği

Enflasyon, paranın değerini düşürür ve fiyat seviyelerinin yükselmesine yol açar. Bu da muhasebe kayıtlarında yanlışlıklara neden olabilir. Örneğin:

  • Dönemsel Değişiklikler: Varlıkların ve borçların nominal değerleri zaman içinde değişirken, bu değişiklikler finansal tablolarda yanıltıcı olabilir.
  • Gelir ve Giderlerin Değeri: Yüksek enflasyon durumunda, gelirlerin ve giderlerin nominal değerleri, reel anlamda beklenen değerinden farklı olabilir.

Bu nedenle enflasyon muhasebesi, işletmelerin finansal tablolarını enflasyon etkilerinden arındırarak daha doğru bir değerlendirme yapmalarına olanak sağlar.

Enflasyon Muhasebesi Yöntemleri

Enflasyon muhasebesi, genellikle düzeltme yöntemleri ve yeniden değerleme yöntemleri olmak üzere iki ana yaklaşımla uygulanır.

  1. Düzeltme Yöntemi (Current Cost Accounting – CCA): Bu yöntem, varlıkların ve borçların değerlerini, mevcut piyasa fiyatlarına göre düzelterek enflasyon etkilerini hesaba katar. Bu yöntemde:
    • Dönem başındaki varlıklar: Gerçek değerine göre düzeltilir.
    • Gelirler ve giderler: Enflasyon oranına göre ayarlanır.
    • Finansal tablolar: Gerçek maliyetler ve değerlemeler üzerinden hesaplanarak, şirketin gerçek karlılığı daha doğru bir şekilde yansıtılır.
  2. Yeniden Değerleme Yöntemi: Bu yöntemde, özellikle sabit kıymetler gibi uzun vadeli varlıkların değerleri yeniden değerlenir. Yeniden değerleme yapılırken, enflasyon oranlarına göre varlıkların değerleri güncellenir ve bu değerler finansal tablolarda yansıtılır.

Enflasyon Muhasebesi Uygulama Süreci

Enflasyon muhasebesinin uygulanması genellikle şu adımları içerir:

  1. Enflasyon Oranı Belirleme: Enflasyon muhasebesi uygulamaları için belirli bir enflasyon oranı kullanılır. Genellikle, yıllık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) gibi göstergeler referans alınır.
  2. Nominal Değerlerin Düzeltilmesi: Varlıkların, borçların ve sermayenin nominal değerleri enflasyon oranına göre düzeltilir.
  3. Finansal Tabloların Düzeltilmesi: Gelir tablosu, bilanço ve nakit akış tabloları, enflasyon etkileri göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenir.
  4. Kar/Zarar Hesaplamaları: Enflasyon nedeniyle meydana gelen değer değişiklikleri kar ve zararlara yansıtılır.

Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye

Türkiye’de, enflasyon muhasebesi uygulamaları, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde önem kazanmıştır. Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) çerçevesinde, enflasyon muhasebesi belirli koşullar altında uygulanabilir. Türkiye’de, enflasyon oranı %100’ün üzerinde olduğu yıllarda, şirketler belirli düzenlemelere göre finansal raporlama yapmalıydılar.

Özellikle TMS 29 – Yüksek Enflasyon Ekonomilerinde Finansal Raporlama standardı, enflasyon muhasebesinin nasıl yapılması gerektiğini belirler. Bu standart, yüksek enflasyonun etkisiyle finansal tabloların düzeltilmesini zorunlu kılar.

Enflasyon Muhasebesinin Avantajları

  • Doğru Finansal Durum: Şirketlerin gerçek finansal durumu daha doğru bir şekilde yansıtılır.
  • Kar ve Zararın Gerçekçi Yansıması: Enflasyonun etkisiyle oluşan nominal değişiklikler, şirketin karlılığını yanıltıcı şekilde göstermez.
  • Karar Alma Sürecinde Yardımcı Olur: Yatırımcılar ve yöneticiler için daha gerçekçi veriler sunar, karar alma sürecini destekler.

Enflasyon Muhasebesinin Dezavantajları

  • Zorluklar ve Maliyetler: Enflasyon muhasebesi, uygulama açısından daha karmaşık ve zaman alıcı olabilir. Bu da şirketler için ek maliyetler doğurabilir.
  • Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Geçerlilik: Enflasyon muhasebesi, yalnızca yüksek enflasyon ortamlarında geçerlidir. Düşük enflasyon veya fiyat istikrarı sağlanmış bir ekonomide gereksiz olabilir.

Sonuç olarak, enflasyon muhasebesi, yüksek enflasyonun işletmelerin finansal tablolarını yanıltıcı hale getirebileceği durumlarda oldukça önemli bir uygulamadır. Bu muhasebe yöntemi, doğru kararlar alabilmek için gereklidir ve finansal raporlama kalitesini artırır.

Tutkulu – Adanmış – Profesyonel

Diğer ilgili hizmetler